جدول جریان مجاز کابل آلومینیوم درواقع ابزاری است که با آن بهترین کابل را مطابق با شرایط استفاده، انتخاب کنیم. با توجه به میزان مقاومت فلز آلومینیوم، با وارد شدن جریان به کابل، گرما تولید میشود و این گرما می‌تواند باعث آسیب به هادی کابل شود که خطراتی را در پی خواهد داشت. بنابراین میزان جریان مجاز کابل آلومینیوم با جنس هادی یعنی فلز آلومینیوم ارتباط مستقیم دارد. نباید این نکته را هم نادیده گرفت که گرمای ایجاد‌شده به محیط بیرون انتقال پیدا می‌کند و هرچقدر محیط بیرون دمای بالاتری داشته باشد، این انتقال کمتر انجام میشود و باید جریان را محدودتر کرد. این جدول که به جدول آمپر کابل آلومینیومی یا جدول محاسبات کابل با مسافت هم معروف است در ادامه همین مقاله از الکترونت قرار داده شده است پس با ما همراه باشید.
جریان مجاز کابل چیست؟
جریان مجاز درواقع حداکثر جریانی است که می‌تواند از کابل عبور کند، بدون اینکه به کابل یا سایر تجهیزات آسیب وارد کند. این آسیب می‌تواند آسیب به هادی یا عایق کابل باشد که ممکن است باعث از بین رفتن عایق، آتش‌سوزی و برق‌گرفتگی شود. برای درست انجام شدن کار و ایمن بودن کابل و تجهیزات برقی معیارهای زیادی را باید درنظر گرفت که روی جریان عبوری کابل تأثیرگذار هستند. بنابراین در بررسی جریان مجاز کابل آلومینیومی این نکات را حتماً در نظر بگیرید:
• جنس و کیفیت عایق کابل
• کیفیت تولید کابل
• مسافت کابل و افت ولتاژ احتمالی
• دمای محیط
• جدول کابل آلومینیوم
• مقاومت حرارتی خاک و عمق دفن کابل در خاک
• میزان توان مورداستفاده
جدول جریان مجاز کابل بر اساس مسافت
همه کابل‌ها دارای مقداری مقاومت الکتریکی هستند که باعث افت ولتاژ می‌شوند و باید این افت ولتاژ در نظر گرفته شود. مقاومت الکتریکی کابل آلومینیومی و کابل مسی ناچیز است اما بازهم باید در مسافت زیاد این مقاومت را در نظر گرفت. با توجه به افزایش مقاومت کابل در مسافت‌های زیاد و افت ولتاژ، اگر بخواهیم جریان را در حد موردنظر نگه‌داریم، باید کابل با سطح مقطع بالاتری را انتخاب کنیم. افزایش سطح مقطع کابل میزان مقاومت در برابر جریان را کم می‌کند و افت ولتاژ کاهش پیدا می‌کند. در جدول جریان مجاز کابل، حداکثر جریان کابل با سطح مقطع متفاوت و مسافت‌های متفاوت توسط مهندسین این حوزه طراحی شده است که کابل را متناسب با پروژه خودتان انتخاب کنید.
جدول کابل آلومینیوم (جدول محاسبات کابل با مسافت)
در جدول جریان کابل که هم برای کابل مسی و هم کابل آلومینیوم طراحی شده است، ستون اول و دوم سمت چپ جدول، سطح مقطع کابل و سطر بالای جدول مسافت کابل به متر است. مثلاً اگر بخواهیم برای مسافت ۳۰۰ متری جریان ۲۶ آمپری داشته باشیم، می‌توانیم کابل آلومینیوم ۲۲۵ یا کابل مسی ۲۱۶ را انتخاب کنیم. یا می‌توان این‌طور گفت که در مسافت ۳۰۰ متری، حداکثر جریان مجاز برای کابل ۲۵ آلومینیوم و کابل ۱۶ مس، ۲۶ آمپر است. بنابراین می‌توان کابل مس را با در نظر گرفتن این شرایط به کابل آلومینیومی تغییر داد.
توجه کنید که اگر بخواهیم همین جریان را در مسافت دو برابر یعنی ۶۰۰ متری داشته باشیم باید سطح مقطع کابل‌ها را افزایش دهیم. مثلاً برای داشتن جریان ۲۶ آمپری در مسافت ۶۰۰ متر، باید کابل آلومینیوم ۲۷۰ یا کابل مسی ۲۳۵ را برای کار خود انتخاب کنیم. اگر قصد محاسبه سطح مقطع کابل آلومینیوم یا مسی را دارید از جدول محاسبات کابل با مسافت استفاده کنید.
جدول آمپر فاصله برای محاسبه سطح مقطع کابل
برای تامین جریان مصرفی بدون افت ولتاژ در فاصله خواسته شده باید سطح مقطع مناسب کابل را بر اساس جدول آمپر-فاصله انتخاب کنیم.
ستون عمودی فاصله بر حسب متر (m)، ردیف ها سطح مقطع کابل مسی یا معادل آلومینیومی آن بر حسب میلی متر مربع (mm2) و خانه های جدول میزان جریان مجاز بر حسب آمپر (A) است که بدون ایجاد افت ولتاژ می توان مصرف کننده را تغذیه کرد.
سطح مقطع ¯فاصله¬ | 10 | 50 | 100 | 150 | 200 | 250 | 300 | 350 | 400 | 450 | 500 | 600 | 700 | 800 | 900 | 1000 |
مــس | آلومینیوم |
1.5 | 2.5 | 27 | 15 | 7 | 5 | – | – | – | – | – | – | – | – | – | – | – | – |
2.5 | 4 | 36 | 25 | 12 | 8 | 6 | – | – | – | – | – | – | – | – | – | – | – |
4 | 6 | 46 | 40 | 20 | 13 | 10 | 8 | 6 | – | – | – | – | – | – | – | – | – |
6 | 10 | 58 | 58 | 30 | 20 | 15 | 12 | 10 | 8 | 7 | 6.5 | 6 | 5 | – | – | – | – |
10 | 16 | 77 | 77 | 50 | 33 | 25 | 20 | 16 | 14 | 12 | 11 | 10 | 8 | 7 | 6 | 5 | 5 |
16 | 25 | 100 | 100 | 80 | 53 | 40 | 32 | 26 | 22 | 20 | 17 | 16 | 13 | 11 | 10 | 8 | 8 |
25 | 50 | 130 | 130 | 125 | 83 | 62 | 50 | 41 | 35 | 31 | 27 | 25 | 20 | 17 | 15 | 13 | 12 |
35 | 70 | 155 | 155 | 155 | 115 | 86 | 69 | 57 | 49 | 43 | 38 | 34 | 28 | 24 | 21 | 18 | 17 |
50 | 95 | 185 | 185 | 185 | 156 | 117 | 93 | 78 | 66 | 58 | 52 | 46 | 38 | 32 | 28 | 25 | 23 |
70 | 120 | 230 | 230 | 230 | 222 | 166 | 133 | 111 | 95 | 83 | 74 | 66 | 55 | 47 | 41 | 36 | 33 |
95 | 150 | 275 | 275 | 275 | 275 | 225 | 180 | 150 | 129 | 112 | 100 | 90 | 75 | 64 | 56 | 50 | 45 |
120 | 185 | 315 | 315 | 315 | 315 | 278 | 222 | 185 | 159 | 139 | 123 | 111 | 92 | 89 | 69 | 67 | 55 |
150 | 240 | 355 | 355 | 355 | 355 | 330 | 264 | 220 | 189 | 165 | 147 | 132 | 110 | 94 | 82 | 73 | 66 |
185 | 300 | 400 | 400 | 400 | 400 | 393 | 314 | 267 | 224 | 196 | 174 | 157 | 131 | 112 | 98 | 87 | 78 |
240 | 400 | 465 | 465 | 465 | 465 | 437 | 349 | 291 | 249 | 218 | 194 | 174 | 145 | 124 | 109 | 97 | 87 |
300 | 500 | 550 | 550 | 550 | 550 | 496 | 397 | 331 | 283 | 248 | 220 | 189 | 165 | 141 | 124 | 110 | 99 |
به عنوان مثال کابل مسی با سطح مقطع 16 میلی متر مربع در فواصل کوتاه می تواند 100 آمپر به مصرف کننده سه فاز برق بدهد. اگر مصرف کننده در فاصله 200 متری قرار گیرد، تنها 40 آمپر بدون ایجاد افت ولتاژ از کابل نمره 16 می توان برق گرفت.
نکته 1: در هر فاصله ای می توان با اندازه حداکثر جریان مجاز که در ستون اول (فاصله 10 متری) تعیین شده، از کابل جریان گرفت. اما هر چه فاصله بیشتر شود ولتاژ برقی که به مصرف کننده می رسد،کاهش می یابد. در مثال بالا اگر کابل 16 در فاصله 10 متری مثلا 380V برق به مصرف کننده 100 آمپری بدهد، در فاصله 200 متری اگر مصرف کننده 100 آمپر از کابل 16 برق بگیرد، ولتاژ بجای 380 به حدود 350 ولت کاهش پیدا می کند. و می تواند باعث اختلال در کارکرد وسیله مصرفی شود.
نکته3: منظور از بدون افت ولتاژ در این مقاله، یعنی افت ولتاژ استاندارد که 2 تا 3 درصد ولتاژ نامی در نظر گرفته می شود. به عنوان مثال اگر برق در سر کنتور 380V باشد، و مصرف کننده 40A جریان با کابل 16 مسی در فاصله زیر 10 متر از کنتور برق بگیرد، افت ولتاژ ناچیز است و تقریبا همان 380V برق را خواهیم داشت. مطابق جدول در فاصله 200 متر هم مجازیم از کابل مسی نمره 16،حداکثر 40A جریان بگیریم. یعنی اگر بیشتر از 40A بگیریم، افت ولتاژ از حد استاندارد بیشتر میشود. برای مصرف کنند سه فاز با ولتاژ نامی 380V، افت ولتاژ قابل قبول حدود 10V است (همان 2-3 درصد). بنابراین وقتی مطابق جدول حداکثر جریان مجاز از کابل را دریافت میکنیم یعنی در مرز خارج شدن از ولتاژ استاندارد قرار داریم. در مثال فوق، اگر در 200 متری از کابل 16، 40A جریان میگریم، ولتاژ سر کابل حدوداً 370V سه فاز می شود که مرز استاندارد است و کشیدن جریان بیشتر از آن افت ولتاژ را از حد مجاز استاندارد خارج می کند.
کابل آلومینیومی یا کابل مسی؟
انتخاب بین کابل آلومینیومی یا کابل مسی به معیارهای متفاوتی بستگی دارد و نمی‌توان بدون در نظر گرفتن این معیارها کابل مناسبی را انتخاب کرد. کابل آلومینیوم وزن سبکی دارد و استفاده از آن راحت‌تر است. سرقت این نوع کابل به دلیل قیمت پایین‌تر، خیلی کمتر از کابل مسی است. انعطاف‌پذیری و مقاومت کابل مسی بیشتر از آلومینیوم است و رسانایی بهتر این کابل هم باعث شده که قیمت بالاتری هم داشته باشد. انتخاب بین دو کابل تا حد زیادی به نوع استفاده و بودجه شما بستگی دارد. همانطور که در جدول جریان مجاز کابل آلومینیوم و مسی مشاهده کردید، این دو کابل را می‌توان به‌جای هم استفاده کرد؛ فقط باید کابل درستی را انتخاب کنید.
معادل آلومینیومی کابل مسی
به دلیل سادگی کار با کابل آلومینیوم، قیمت بالا و احتمال سرقت زیاد، در بسیاری از پروژه‌ها به‌جای استفاده از کابل مسی از معادل آلومینیوم کابل مسی استفاده می‌کنند. درواقع با در نظر گرفتن میزان آمپر مجاز و مطابق با مسافت انتقال برق، از یک کابل آلومینیومی با سطح مقطع مناسب انتخاب می‌کنند. اگر با جدول محاسبه جریان مجاز کابل، یا از طریق روش‌هایی مانند ضریب تبدیل سیم مسی به آلومینیوم موفق به انتخاب کابل مناسب خود نشدید، پیشنهاد میکنیم حتما با متخصصین این حوزه مشورت کنید تا کابل مناسبی را با توجه به شرایط پروژه خودتان پیشنهاد کنند.
نکات مهم درباره جدول جریان مجاز کابل
مطمئناً، در اینجا چند نکته اضافی وجود دارد که باید هنگام کار با جداول ampacity کابل در نظر بگیرید:
الف) جداول ampacity کابل معمولاً برای شرایط مختلف نصب، مانند دماهای مختلف محیط یا روش‌های نصب، رتبه‌بندی‌های آمپر ارائه می‌دهند. مهم است که بر اساس شرایط نصب و راه اندازی خاص، رتبه بندی مناسبی را انتخاب کنید تا اطمینان حاصل شود که کابل می تواند با خیال راحت بار الکتریکی را تحمل کند.
ب) رتبه‌بندی‌های ظرفیت بر اساس این فرض است که کابل مطابق با کدها و استانداردهای مربوط نصب شده است. اگر کابل به گونه ای نصب شده باشد که از این الزامات منحرف شود، ممکن است ظرفیت واقعی کابل کمتر از آنچه در جدول ذکر شده است باشد.
ج) جداول آمپر کابل به طور معمول رتبه بندی های ampacity را برای هادی های مسی و آلومینیومی ارائه می دهد. به دلیل مقاومت بالاتر آلومینیوم، به دلیل مقاومت بیشتر هادی‌های آلومینیومی معمولاً از هادی‌های مسی کمتر است.
د) در برخی موارد، ظرفیت کابل ممکن است توسط عواملی غیر از توانایی کابل در حمل ایمن جریان، مانند افت ولتاژ یا اتلاف برق، محدود شود. در نظر گرفتن این عوامل علاوه بر ظرفیت کابل هنگام طراحی یک سیستم الکتریکی مهم است.
ه) جداول ampacity کابل ممکن است بسته به منبع خاص یا استاندارد مورد استفاده کمی متفاوت باشد. مهم است که از یک منبع معتبر استفاده کنید و اطمینان حاصل کنید که جدول مورد استفاده برای کاربرد و شرایط نصب خاص مناسب است.
خرید کابل آلومینیوم
اگر سری به بازار زده باشید حتماً با برندهای متنوع کابل آلومینیوم برخورد کرده‌اید. معیارهای زیادی روی قیمت کابل آلومینیوم تأثیرگذار است که شاید یک فرد عادی نتواند آن را تشخیص دهد؛ مثل مقدار آلیاژ استفاده‌شده در کابل یا جنس عایق کابل. کابل‌ها گواهینامه و استاندارهای متفاوتی دارند که بهتر است در این مورد حتماً با یک مشاور خبره و متخصص مشورت کنید. برای خرید کابل آلومینیوم و یا استعلام قیمت کابل آلومینیومی می‌توانید با مراجعه به سایت الکترونت و یا تماس با کارشناسان الکترونت نسبت به خرید خود اقدام کنید.
